लिस्बन — लिस्बनको हम्बर्टो डेलगाडो विमानस्थलमा सीमा नियन्त्रण प्रणालीमा आएको गम्भीर प्राविधिक समस्याका कारण हवाई यात्रा गर्ने यात्रुहरूले चरम सास्ती खेप्नुपरेको छ । सोमबारदेखि देखिएको यो समस्या मंगलबार बिहानसम्म आइपुग्दा झन् विकराल बनेको छ, जसका कारण विमानस्थलको आगमन र प्रस्थान कक्षमा यात्रुहरूको लामो लाइन लागेको छ ।
सार्वजनिक सुरक्षा प्रहरी (PSP) का अनुसार, प्राविधिक कठिनाइले गर्दा सीमा जाँचको प्रतीक्षा समय (वेटिङ टाइम) बढेर तीन घण्टाभन्दा बढी पुगेको छ ।
विमानस्थलको सुरक्षा र सीमा व्यवस्थापनमा खटिएको PSP ले यो समस्या आफ्नो नियन्त्रणभन्दा बाहिरको प्राविधिक कारणले भएको स्पष्ट पारेको छ । यद्यपि, स्थिति नियन्त्रणमा लिन र जाँच प्रक्रियालाई छिटो बनाउन विमानस्थलका सबै सीमा चौकीहरूमा प्रहरी अधिकारीहरू तैनाथ गरिएको छ । PSP का अनुसार विमानस्थल अहिले आफ्नो “अधिकतम क्षमता” मा सञ्चालन भइरहेको छ, तर प्रणालीको खराबीले गर्दा यात्रुहरूको चाप व्यवस्थापन गर्न हम्मे-हम्मे परेको छ ।
विमानस्थल व्यवस्थापनको जिम्मेवारी सम्हालेको ANA ले पनि तीन घण्टासम्मको प्रतीक्षा समयलाई पुष्टि गर्दै यसलाई “असुविधाजनक” बताएको छ । यात्रुहरूको आक्रोश र थकानलाई कम गर्न ANA ले सीमा नियन्त्रण अधिकारीहरूसँग नजिकबाट समन्वय गरिरहेको जनाएको छ । मानवीय दृष्टिकोणबाट, घण्टौँदेखि लाइनमा उभिएका यात्रुहरूलाई राहत दिनका लागि विमानस्थल व्यवस्थापनले पानी र खानेकुरा वितरण गर्ने कार्य सुरु गरेको छ ।
यो समस्याको मुख्य जड गत अक्टोबर १२ देखि गैर-युरोपेली युनियन (Non-EU) नागरिकहरूका लागि लागू गरिएको नयाँ युरोपेली सीमा नियन्त्रण प्रणाली (EES) सँग पनि जोडिएको छ । पोर्चुगल लगायत सेन्जेन क्षेत्रमा यो नयाँ बायोमेट्रिक प्रणाली लागू भएपछि अध्यागमन प्रक्रिया सुस्त भएको छ, र अहिलेको प्राविधिक गडबडीले स्थितिलाई अझ नाजुक बनाएको छ । समस्या यति गम्भीर बनेको छ कि सरकारले यसको व्यवस्थापनका लागि हालै एक आपतकालीन कार्यदल नै गठन गर्नुपरेको छ ।
आसन्न क्रिसमस र नयाँ वर्षको बिदामा यात्रुहरूको चाप अझ बढ्ने अनुमान गर्दै, आन्तरिक सुरक्षा प्रणाली (SSI) ले आवश्यक परेको खण्डमा यो नयाँ प्रणालीलाई अस्थायी रूपमा निलम्बन गर्न सकिने संकेत गरेको छ ।
युरोपेली आयोगले विमानस्थलहरूमा अत्यधिक भीडभाड भएमा यो प्रणाली स्थगन गर्न अनुमति दिइसकेको छ । यद्यपि, SSI ले सुरक्षामा सम्झौता नहुने गरी “केस-दर-केस” आधारमा मात्र यस्तो निर्णय लिइने जनाएको छ । यदि लाइन व्यवस्थापन गर्न सकिने अवस्थामा रहेमा प्रणाली निलम्बन गरिने छैन ।
यसैबीच, लिस्बनको सीमा सुरक्षा व्यवस्थाको वास्तविकता बुझ्न युरोपेली आयोगको एक टोली सोमबारदेखि पोर्चुगलमा छ । यो टोलीले बुधबारसम्म लिस्बन विमानस्थल र बन्दरगाहमा रहेका सीमा चौकीहरूको “अघोषित” निरीक्षण तथा मूल्याङ्कन गर्नेछ । यस निरीक्षणले पोर्चुगलको सीमा सुरक्षा प्रणाली र यात्रु व्यवस्थापनको वास्तविक अवस्थालाई उजागर गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
यस विषयले अहिले राजनीतिक वृत्तमा पनि तरंग ल्याएको छ । समाजवादी पार्टी (PS) को अनुरोधमा, आन्तरिक प्रशासन मन्त्री आज संसदमा उपस्थित भएर विमानस्थलको अव्यवस्था, लामो लाइन र यसको समाधानका लागि सरकारले चालेका कदमहरूबारे जवाफ दिँदैछन् । सरकारमाथि तत्काल समस्या समाधान गर्न र पोर्चुगलको पर्यटन तथा अन्तर्राष्ट्रिय छविमा धक्का लाग्न नदिन दबाब बढेको छ ।
