चीन– नेपाल क्रसबोर्डर रेलवे परियोजनाले नेपाल र चीन मात्र नभई समग्र चीन र दक्षिण एसियालाई जोड्ने हिमालयन क्षेत्रमा खेल परिवर्तन गर्ने चीनका लागि पूर्व नेपाली राजदूत लीलामणि पौड्यालले बताए ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको चीन भ्रमणपछि नेपाल–चीन सम्बन्ध थप सुमधुर बन्दै गएकाले यस्तो टिप्पणी आएको हो । भ्रमणको क्रममा, जिलोङ,केरुङ-काठमाडौं क्रस-बोर्डर रेलवेको सम्भाव्यता अध्ययनलाई निरन्तर अगाडि बढाउने, र चीन-नेपाल रेलवे सहयोग सम्बन्धमा ९ औं कार्य बैठक आयोजना गर्ने योजना सहित महत्त्वपूर्ण सहमति भएको थियो।
चिनियाँ पक्षले नेपाललाई रेलवे क्षेत्रमा पेशाकर्मीहरूलाई तालिम दिन सहयोग गर्न जारी राख्नेछ। दुवै पक्षले ट्रान्स हिमालयन बहुआयामिक कनेक्टिभिटी नेटवर्क निर्माण गर्ने समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर गर्न पनि तयार रहेको संयुक्त वक्तव्यमा उल्लेख छ ।
नेपाल–चीन द्विपक्षीय व्यापार र नेपालको आर्थिक विकासका लागि यो आयोजनाको महत्वबारे चर्चा गर्दै पौडेलले भने, “रेलमार्गले नेपालले चीन हुँदै नेपालसम्म पुग्ने पारवहन सुविधाको उपयोग गर्न सक्नेछ… रेलमार्गले नेपाललाई भूपरिवेष्ठित मुलुकबाट भूपरिवेष्ठित मुलुकमा परिणत गर्नेछ । पूर्व राजदूतले भने।
नेपाल–चीन द्विपक्षीय व्यापारमा बृद्धि भएको छ । जनवरी देखि नोभेम्बर २०२४ सम्म, यो १३.५० बिलियन युआन को राशि भएको छ, जुन वार्षिक रूपमा १८.१ प्रतिशतले बढेको छ, चीनको भन्सार को सामान्य प्रशासन द्वारा जारी नवीनतम तथ्याङ्क अनुसार। आयात र निर्यात दुवै स्थिर वृद्धि देख्यो।
यसअघि नै हासिल भएका कुरालाई ध्यानमा राख्दै रेलवे परियोजना सुरु भएपछि द्विपक्षीय व्यापारलाई थप प्रवद्र्धन हुने सम्भावना रहेको भन्दै पूर्व नेपाली राजदूतले रेलमार्गले नेपालका केही उद्योगहरूलाई चिनियाँ उत्पादनको मूल्य शृङ्खलामा जोड्न मद्दत पुग्ने बताए । ‘रेल्वेले नेपालमा व्यापार र लगानीलाई पक्कै बढाउँछ,’ उनले भने ।
रेलमार्ग आयोजनाले व्यापार मात्र नभई पर्यटनमा पनि टेवा पु¥याउने पौड्यालले भने, नेपाल धेरै चिनियाँ पर्यटकका लागि पर्यटकीय गन्तव्य बनेको छ । नेपाली पर्यटन प्राधिकरणको तथ्यांकअनुसार नोभेम्बरमा मात्रै कम्तिमा १ लाख १४ हजार ५०१ पर्यटकले नेपाल भ्रमण गरेका थिए जसमध्ये ९ हजार ४५८ चीनका थिए ।
नेपाली प्रधानमन्त्रीको चीन भ्रमणका क्रममा चिनियाँ पक्षले सन् २०२५ लाई चीनमा नेपाल भ्रमण वर्ष घोषणा गरेकोमा चीन र दक्षिण एसियाली मुलुकबीचको पर्यटन क्षेत्रमा घनिष्ठ सम्बन्ध रहेको बताए ।
यसअघि नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत चेन सोङले चीन–नेपाल रेलमार्गमा चिनियाँ र नेपाली दुवै खण्ड रहेको र दुवै पक्षले परियोजनाको प्रवर्द्धनका लागि पहल भइरहेको बताए ।
यसैबीच, दक्षिणपश्चिमी चीनको जिजाङ स्वायत्त क्षेत्रले आफ्नो १४औँ पञ्चवर्षीय योजना (२०२१-२५) अनुसार रेलवेको सिगाजे-जिलोङ खण्डलाई दृढताका साथ प्रवर्द्धन गरिरहेको छ, जसमा जिलोङ बन्दरगाहमा रेलवे विस्तारको योजना र निर्माण समावेश छ, चेनले भने। सम्बन्धित परियोजनाहरूले नेपालको अर्थतन्त्रको अटोजेनिक क्षमतालाई निरन्तर बढाउँदै नेपालको विकासलाई पखेटा दिनेछ।
रेलवे परियोजना चीन-नेपाल द्विपक्षीय सहयोगको बढ्दो उदाहरण मात्र हो। पौड्यालले नेपालको विकास प्रयासमा चीनको सहयोग सराहनीय रहेको बताए ।
‘बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ र चिनियाँ सहयोग दुवै नेपालको सामाजिक–आर्थिक विकासलाई सहज बनाउने उद्देश्यले भएको हो।