पोर्चुगल (लिस्बन) — पोर्चुगलको संसदले राष्ट्रियता कानूनमा महत्वपूर्ण संशोधनहरू अनुमोदन गरेको छ । लामो बहस र मतदानपछि पारित यी परिवर्तनहरूले पोर्चुगलको नागरिकता प्राप्त गर्ने प्रक्रियालाई थप कडा बनाएको छ ।
संसदमा भएको अन्तिम समग्र मतदानमा, विधेयकको पक्षमा १५७ मत र विपक्षमा ६४ मत परेको थियो । यो परिणाम दुई तिहाइ भन्दा बढीको बहुमत हो ।
कसले पक्षमा, कसले विपक्षमा मत दियो ?
नागरिकता कानूनमा गरिएको यो संशोधनलाई PSD, CDS, लिबरल इनिसिएटिभ (IL), चेगा (Chega) र JPP का उपाध्यक्ष फिलिप सौसाले समर्थन गर्दै पक्षमा मतदान गरे । विपक्षी बेन्चमा रहेका PS, लिभ्रे, ब्लोको डे एस्केर्डा (BE), PAN, र PCP ले भने यी परिवर्तनहरूको विपक्षमा मतदान गरे ।
संसदबाट अनुमोदन भएसँगै, यो विधेयक अब अन्तिम स्वीकृतिका लागि गणतन्त्रका राष्ट्रपतिको कार्यालय, बेलेम दरबारमा पठाइएको छ ।
के-के छन् मुख्य परिवर्तनहरू ?
अनुमोदित नयाँ कानूनले पोर्चुगिज राष्ट्रियता प्राप्त गर्नका लागि धेरै नयाँ र कडा सर्तहरू थपेको छ । मुख्य परिवर्तनहरू निम्नअनुसार छन् :
१. लामो बसोबास अवधि :
– अब पोर्चुगलको नागरिकता प्राप्त गर्नका लागि सामान्यतया १० वर्षको कानुनी बसोबास अनिवार्य गरिएको छ ।
– यद्यपि, पोर्चुगिज भाषी देशहरू (CPLP) र युरोपेली संघ (EU) का नागरिकहरूका लागि यो अवधि सात वर्ष कायम गरिएको छ ।
२. भाषा तथा संस्कृति परीक्षण :
– आवेदकहरूले अब पोर्चुगिज भाषा, संस्कृति, इतिहास र राष्ट्रिय प्रतीकहरूको “पर्याप्त” ज्ञान भएको प्रमाणित गर्नुपर्नेछ । यसका लागि छुट्टै “परीक्षण वा प्रमाणपत्र” को व्यवस्था गरिनेछ ।
३. कडा आपराधिक रेकर्ड जाँच :
– राष्ट्रियताका लागि आवेदन दिने व्यक्ति “दुई वर्ष वा सोभन्दा बढीको जेल सजाय” को लागि अन्तिम र पुनरावेदन गर्न नसकिने फैसलाबाट दोषी ठहरिएको हुनु हुँदैन ।
४. जीविकोपार्जनको ग्यारेन्टी :
– राष्ट्रिय क्षेत्रमा बसोबास गर्ने आवेदकहरूले आफ्नो जीविकोपार्जनको साधनको ग्यारेन्टी (प्रमाण) पेश गर्नुपर्नेछ ।
५. पोर्चुगलमा जन्मेका बालबालिकाको हकमा :
– पोर्चुगलमा जन्मेका बालबालिकाहरूले तब मात्र स्वतः राष्ट्रियता पाउनेछन् जब “आमाबाबु मध्ये एकले कम्तिमा पाँच वर्षदेखि राष्ट्रिय क्षेत्रमा कानुनी रूपमा बसोबास गरेको” हुनुपर्नेछ ।
– यसअघि, देशमा अवैध रूपमा रहेका विदेशीहरूका पोर्चुगलमा जन्मेका बच्चाहरूले पाउँदै आएको प्राकृतिकीकरण (naturalization) को प्रक्रिया अब समाप्त हुनेछ ।
६. धोखाधडीमा राष्ट्रियता खारेज :
– सेगा (Chega) पार्टीद्वारा प्रस्तुत गरिएको यो सुधारअनुसार, यदि कसैले स्पष्ट रूपमा धोखाधडीपूर्ण माध्यमबाट राष्ट्रियता प्राप्त गरेको ठहरेमा, उसको राष्ट्रियता खोसिनेछ ।
गम्भीर अपराधमा राष्ट्रियता गुमाउने छुट्टै कानून पनि स्वीकृत
राष्ट्रियता कानूनमा भएको मतदानसँगै, संसदले दण्ड संहितामा पनि एक महत्वपूर्ण परिवर्तनलाई अनुमोदन गरेको छ । PSD/CDS, चेगा (Chega), र IL ले यसको पक्षमा मतदान गरे ।
यो नयाँ व्यवस्थाअनुसार, गम्भीर अपराधहरूका लागि न्यायाधीशले दोषीलाई सहायक दण्डको रूपमा राष्ट्रियता गुमाउने सजाय दिन सक्नेछन् ।
१.सजायको आधार : “चार वर्ष वा सोभन्दा बढीको प्रभावकारी जेल सजाय” पाएको व्यक्तिलाई न्यायाधीशले पोर्चुगिज राष्ट्रियता गुमाउने सजाय सुनाउन सक्नेछन् ।
२.पुन: प्राप्तिको प्रक्रिया : यसरी राष्ट्रियता गुमाउने व्यक्तिले आफ्नो आपराधिक रेकर्डबाट सम्बन्धित सजायहरूको दर्ता निश्चित रूपमा रद्द भएको मितिबाट दश वर्ष पछि मात्र, राष्ट्रियता कानूनको सामान्य सर्तहरू अन्तर्गत, पुन: प्राप्तिको लागि अनुरोध गर्न सक्नेछन् ।
सुरुमा, गम्भीर अपराधमा राष्ट्रियता खोस्ने यो प्रावधान राष्ट्रियता कानून संशोधन गर्ने सरकारी प्रस्तावकै एक हिस्सा थियो । तर, पछि PSD र CDS ले यसलाई स्वायत्त कानून बनाएका थिए। उनीहरूको तर्क थियो कि यसलाई राष्ट्रियता कानूनमै राख्दा असंवैधानिकताको जोखिम बढ्ने र त्यसले सम्पूर्ण विधायी पहललाई नै असर गर्न सक्नेछ ।
संसदीय वामपन्थी दलहरूले यसको विपक्षमा मतदान गरेका थिए । रोचक कुरा त के छ भने, PSD ले आफैंले पनि यो राष्ट्रियता खोस्ने प्रावधानले संवैधानिक सिद्धान्तहरूको उल्लङ्घन गर्न सक्ने संकेत गरिसकेको छ ।
