पोर्चुगल : पोर्चुगलमा २०२५ को स्थानीय तहको चुनाव आगामी अक्टोबर १२, आइतबारका दिन हुने भएको छ । पोर्चुगल सरकारले मिति तय गरेसँगै राष्ट्रिय निर्वाचन आयोग (CNE) र अन्य सम्बन्धित सरकारी निकायहरूले चुनावको तयारीलाई तीव्र पारेका छन् । यो चुनावमार्फत देशका ३०८ नगरपालिकाहरू (Municipalities) र ३ हजार २ सय ५९ वडाहरू (Parishes) मा नयाँ जनप्रतिनिधिहरू निर्वाचित हुनेछन् ।
सरकारी तयारी र मुख्य व्यवस्थाहरू
पोर्चुगलका राष्ट्रपतिले जुलाई ८, २०२५ मा चुनावको मिति तोक्ने सरकारी आदेशमा हस्ताक्षर गरेपछि यसले आधिकारिकता पाएको थियो । त्यसलगत्तै गृह मन्त्रालयअन्तर्गतको निर्वाचन प्रशासनको सचिवालय (Secretaria-Geral do Ministério da Administração Interna – SGMAI) र राष्ट्रिय निर्वाचन आयोगले चुनावी प्रक्रियालाई व्यवस्थित गर्न विभिन्न गतिविधिहरू सञ्चालन गरिरहेका छन् ।
सरकारी तयारीका मुख्य पक्षहरू निम्न छन् :
कानुनी र प्रशासनिक तयारी : चुनावको मिति घोषणा भएसँगै निर्वाचनको औपचारिक अवधि सुरु भएको छ । यस अवधिमा सरकारी निकायहरूले निष्पक्षता र तटस्थताको सिद्धान्तलाई कडाइका साथ पालना गर्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था छ । सरकारी सम्पत्तिको प्रयोग गरी कुनै पनि उम्मेदवार वा दलको पक्षमा प्रचारप्रसार गर्न नपाइने नियम लागू भएको छ ।
मतदाता शिक्षा र सूचना : निर्वाचन आयोगले मतदाताहरूलाई चुनाव प्रक्रिया, मतदानको तरिका र उम्मेदवारहरूका बारेमा जानकारी दिन विभिन्न सूचनामूलक सामग्रीहरू प्रकाशन तथा प्रसारण गरिरहेको छ । अशक्तता भएका नागरिकहरूका लागि विशेष जानकारीमूलक पुस्तिकाहरू र भिडियो सामग्रीहरू पनि तयार पारिएका छन् ।
अग्रिम मतदानको व्यवस्था : विभिन्न कारणले चुनावको दिन मतदान केन्द्रमा उपस्थित हुन नसक्ने मतदाताहरूका लागि अग्रिम मतदानको व्यवस्था गरिएको छ । विशेषगरी, अस्पतालमा भर्ना भएका बिरामी, जेलमा रहेका कैदी (जसले राजनीतिक अधिकार गुमाएका छैनन्), र व्यावसायिक कारणले आफ्नो मतदान केन्द्रभन्दा बाहिर रहने व्यक्तिहरूले तोकिएको समय र प्रक्रिया पूरा गरी अग्रिम मतदान गर्न सक्नेछन् । यद्यपि, विदेशमा रहेका पोर्चुगिज नागरिकहरूले स्थानीय चुनावमा मतदान गर्न पाउने छैनन् ।
उम्मेदवारी र निर्वाचन क्षेत्र : यस चुनावमा ३ सय ८ नगरपालिकाका मेयर र काउन्सिलरहरूका साथै ३ हजार २ सय ५९ वडाका अध्यक्ष र सदस्यहरू चुनिनेछन् । गत चुनावको तुलनामा यस पटक वडाहरूको संख्या बढेको छ, जसले गर्दा केही क्षेत्रहरूमा नयाँ राजनीतिक समीकरण देख्न सकिनेछ । कार्यकालको सीमासम्बन्धी कानुनका कारण १ सय ५ जना वर्तमान मेयरहरू पुनः उम्मेदवार बन्न पाउने छैनन्, जसले गर्दा नयाँ अनुहारहरूले नेतृत्वमा आउने अवसर पाउनेछन् ।
निर्वाचन आयोगको भूमिका
राष्ट्रिय निर्वाचन आयोग (CNE) ले चुनावलाई स्वतन्त्र, निष्पक्ष र पारदर्शी बनाउन केन्द्रीय भूमिका निर्वाह गरिरहेको छ । आयोगले उम्मेदवारहरूको मनोनयन दर्ता, चुनावी अभियानको अनुगमन, मतदान प्रक्रियाको निरीक्षण र मतपरिणामको घोषणा गर्दछ। साथै, चुनावसम्बन्धी कुनै उजुरी वा विवाद भएमा त्यसको निरूपण गर्ने जिम्मेवारी पनि आयोगकै हो ।
आयोगले मतदाता नामावली अद्यावधिक गर्ने, मतदान केन्द्रहरू तोक्ने र निर्वाचनमा खटिने कर्मचारीहरूलाई तालिम दिने कामहरू स्थानीय नगरपालिकाहरूसँगको समन्वयमा गरिरहेको छ ।
