लिस्बन, पोर्चुगल — युरोपेली मुलुक पोर्चुगलमा खेलकुद, विशेषगरी फुटबल, मनोरञ्जन मात्र नभएर राष्ट्रिय पहिचान, सामाजिक एकता र जनजीवनको अभिन्न अंगको रुपमा रहेको छ। यहाँका नागरिकका लागि खेलकुद, त्यसमा पनि फुटबल, एक प्रकारको धर्म जस्तै हो, जसले उनीहरूलाई भावनात्मक रूपमा एकै ठाउँमा जोड्छ ।
फुटबल : पोर्चुगलको मुटुको धड्कन
पोर्चुगलमा फुटबलको महत्वलाई शब्दमा बयान गर्न कठिन छ । यो यहाँको सबैभन्दा लोकप्रिय र महत्वपूर्ण खेल हो। क्रिस्टियानो रोनाल्डो, युसेबियो, लुइस फिगो जस्ता विश्वविख्यात खेलाडी जन्माएको यो देशमा फुटबल एक जुनून हो ।
राष्ट्रिय गौरव : राष्ट्रिय टिमले खेल्ने हरेक खेल, विशेषगरी विश्वकप र युरो कप, देशव्यापी उत्सव वा शोकको कारण बन्छ। सन् २०१६ मा युरो कप जित्दा पोर्चुगलमा देखिएको राष्ट्रिय एकता र खुसीयालीले यसको महत्वलाई प्रष्ट पार्छ।
क्लब संस्कृति : एसएल बेन्फिका (SL Benfica), एफसी पोर्टो (FC Porto), र स्पोर्टिङ सीपी (Sporting CP) जस्ता क्लबहरू खेलकुद संस्था मात्र होइनन्, यी करोडौं समर्थकहरूका लागि पहिचान र भावना हुन्। यी क्लबहरूबीचको प्रतिस्पर्धाले पोर्चुगलको सामाजिक र सांस्कृतिक जीवनमा गहिरो प्रभाव पारेको हुन्छ। खेलको दिनमा शहरहरू र गाउँहरूमा आफ्ना टिमको झण्डा फहराउनु र जर्सी लगाउनु सामान्य दृश्य हो ।
सामाजिक एकता : फुटबलले मानिसहरूलाई वर्ग, उमेर र राजनीतिक विचारभन्दा माथि उठेर एकै ठाउँमा ल्याउँछ। क्याफे, बार र सार्वजनिक स्थानहरूमा जम्मा भएर खेल हेर्नु यहाँको बलियो सामाजिक परम्परा हो।
भलिबल र अन्य खेलकुदको अवस्था
फुटबलको अपार लोकप्रियताको छायामा भए पनि पोर्चुगलमा भलिबल, बास्केटबल, फुटसल, रग्बी, र विभिन्न प्रकारका जल-क्रीडाहरू (Water Sports) को पनि आफ्नै महत्व छ र यिनीहरूलाई प्राथमिकता दिइन्छ।
भलिबल : पोर्चुगलमा भलिबल व्यावसायिक स्तरमा खेलिन्छ र यसको राष्ट्रिय लिग पनि छ । यहाँका विश्वविद्यालय र स्थानीय समुदाय स्तरमा भलिबल लोकप्रिय छ। नेपाली समुदायले पनि पोर्चुगलमा विभिन्न भलिबल प्रतियोगिताहरू आयोजना गर्दै आएका छन्, जसले खेलप्रतिको लगाव दर्शाउँछ ।
अन्य खेलहरू : फुटसल (Futsal) पोर्चुगलमा निकै लोकप्रिय छ । यसैगरी, लामो समुद्री तट भएकाले यहाँ सर्फिङ, विन्डसर्फिङ जस्ता जल-क्रीडाहरू निकै फस्टाएका छन् । एथलेटिक्स, साइक्लिङ र ह्यान्डबलको पनि यहाँ राम्रो विकास भएको छ ।
खेलकुदलाई किन प्राथमिकता दिनुपर्छ ?
पोर्चुगलले मात्र होइन, विश्वका हरेक देशले खेलकुदलाई प्राथमिकता दिनु आवश्यक छ ।
१. स्वस्थ नागरिक, स्वस्थ समाज : नियमित खेलकुद गतिविधिले शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यलाई बलियो बनाउँछ। यसले नागरिकहरूलाई अनुशासित, सक्रिय र स्वस्थ जीवनशैली अपनाउन प्रेरित गर्छ, जसले देशको स्वास्थ्य सेवामा पर्ने भारलाई कम गर्छ।
२. सामाजिक एकता र सद्भाव : खेलकुदले विभिन्न पृष्ठभूमि र समुदायका मानिसहरूलाई एउटै लक्ष्यका लागि एकै ठाउँमा ल्याउँछ। यसले जातीय, धार्मिक र सांस्कृतिक भिन्नताहरूलाई बिर्साएर सामाजिक सद्भाव र एकतालाई बलियो बनाउँछ।
३. राष्ट्रिय पहिचान र गौरव : अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिताहरूमा देशको प्रतिनिधित्व गर्दै खेलाडीहरूले सफलता हासिल गर्दा यसले सम्पूर्ण राष्ट्रको पहिचान र गौरव बढाउँछ। यसले विश्व मानचित्रमा देशको छवि उजिल्याउन मद्दत गर्छ।
४. युवा विकास र अनुशासन : खेलकुदले युवाहरूलाई अनुशासन, टिमवर्क, हार र जितलाई स्वीकार्ने भावना, र निरन्तर प्रयास जस्ता महत्वपूर्ण जीवनोपयोगी सीपहरू सिकाउँछ। यसले उनीहरूलाई नकारात्मक गतिविधिबाट टाढा राख्न पनि मद्दत गर्छ।
५. आर्थिक अवसर : खेलकुद एक ठूलो उद्योग पनि हो। यसले खेलाडी, प्रशिक्षक, व्यवस्थापकदेखि लिएर खेल सामग्री उत्पादन, प्रसारण र खेल पर्यटन जस्ता क्षेत्रमा रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना गर्छ ।
पोर्चुगलमा फुटबल जीवनको एक अविभाज्य हिस्सा हो भने अन्य खेलकुदहरू पनि राष्ट्रिय र सामुदायिक स्तरमा महत्वपूर्ण छन् । कुनै पनि राष्ट्रको समग्र विकासका लागि शारीरिक, सामाजिक, र आर्थिक फाइदाहरू प्रदान गर्ने खेलकुद क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिनु अनिवार्य छ ।
